Midsummer prog festival (Valkenburg, 23 en 24 juni 2023)

Midsummer Prog Festival

Openluchttheater Valkenburg

23 en 24 juni 2023

Midsummer Prog staat inmiddels bekend als het gezelligste progressieve festival van Europa, maar met de uitbreiding naar twee dagen biedt de editie van dit jaar ook de allerbeste line-up. Het niveau bleek hoog, het aanbod breed en divers, waarbij Meer en The Dear Hunter ons het meeste wisten te verrassen. En te ontroeren.

Sinds 2017 zorgen de teams van Glassville Music, de Maastrichtse Muziekgieterij en het Openluchttheater Valkenburg voor een ongedwongen en gevarieerd festival, waarbij progliefhebbers doorgaans een gevarieerd programma voorgeschoteld krijgen. Van snoeiharde progressieve metal tot melodieuze akoestische liedjes; alles past op Midsummer Prog en wordt door de bezoekers van het sfeervolle amfitheater met open armen ontvangen. Het enige puntje van kritiek op de organisatie is wellicht dat er dit jaar geen Nederlandse talenten staan geprogrammeerd, terwijl een jonge band als Inhalo of de veteranen van Galaxy hier bijvoorbeeld niet hadden misstaan.

De vrijdag wordt afgetrapt door Cobra The Impaler. De Eddie Van Halen (EvH) versterkers van gitarist Thijs De Cloedt geven vooraf al een indicatie, maar het muzikale bombardement waarmee de vijf Belgen Valkenburg frontaal aanvallen, is zelfs harder en meedogenlozer dan verwacht. Tot overmaat van ramp komt Manuel Remmerie nooit boven het volume van zijn bandgenoten uit, al doet de charismatische zanger in die slechte live-mix wel zijn uiterste best. Met prog heeft deze metal niets te maken, de lichte variaties die de Cobra's aanbrengen schieten hooguit richting Amerikaanse grunge. Grootse pluspunt van deze herrie: We zijn wakker en meteen bij de les.

Het contrast met de eigentijdse, melodieuze en deels akoestische mix van pop, prog en folk van Meer had niet groter kunnen zijn. Hoewel het achtkoppige Noorse collectief zonder soundcheck even moeite heeft om de juiste balans te vinden, ontvouwt zich al snel een feest van fraaie harmonieën (van Knut Kippersund Nesdal en zijn zus Johanne Margrethe), en knappe, gelaagde liedjes die vol passie worden uitgevoerd. Meer houdt het afwisselend klein en intiem, zoals in bij Across The Ocean en Child (met fraaie ‘finger picking' van violiste Åsa Ree), of kiest bij Beehive, Lay It Down en She Goes voor een dramatische opbouw en proggy aanpak, waarbij het laatstgenoemde nummer een staande ovatie oplevert. En terecht, want Meer weet tot op het eind te imponeren en ontroeren. En als de primeur van powerballad Today Tonight Tomorrow een voorbode is van de kwaliteit op het nieuwe album, dan groeit dit Noorse sprookje snel uit tot een heuse legende.

De mannen van Frost* pakken het een stuk nonchalanter aan. Die hebben niets te bewijzen en kunnen, voor de zomerse gelegenheid gehuld in Hawaii-shirts, op routine hun set afwerken. Craig Blundell is speciaal vanuit Polen (op tournee met Steve Hackett) ingevlogen, John Mitchell krijgt een ‘happy birthday' omdat een paar dagen later 50 wordt en Jem Godfrey gooit er op zijn bekende, onderkoelde wijze soms wat grappen en grollen tussendoor. Ondanks een slordige versie van Hyperventilate en een tamelijke matte uitvoering van Milliontown, zien we vooral wat een geweldige bassist Nathan King eigenlijk is en worden we met Heartstrings en Repeat To Fade op gelukkig op een sterk slot getrakteerd.

Ook Haken doet aan stemmige zomershirts, gebaseerd op het behangetje van de Fauna-hoes. Vanaf opener Taurus tot de afsluitende vijf hoofdstukken van Messiah Complex, kiezen de vijf Britten voor hun bekende, opzwepende progressieve metal. Helaas legt die benadering een aantal zwakke punten bloot, waaronder de matige zangpartijen van Ross Jennings. Hij probeert vrijwel de hele avond tegen het geweld van zijn band op te boksen, waarmee hij regelmatig overcompenseert en soms zelfs vals uit de bocht vliegt. Ook de drumpartijen van Raymond Hearne vormen een dissonant. Hearne is zo prominent en overdadig aanwezig, dat hij alle melodische verfijning uit de nummers beukt. De enige uitzondering is het bijzondere Elephants Never Forget dat de sound van Queen en Gentle Giant op een interessante en luchtige wijze laat versmelten.

De start van dag twee is aan The Windmill. De band uit Oslo zorgt voor een ingetogen set met oldskool symfo in de stijl van Camel, Mostly Autumn en Jethro Tull. Denk hierbij aan klassieke partijen op dwarsfluit en sax (Morten Clason) of bombastische solo's op Hammondorgel en Moog (Jean Robert Viita). The Windmill verbindt de muzikale naïviteit van jaren zeventig met de melodieuze rock uit de jaren tachtig en voegt daar soms wat Oosterse invloeden en een beetje theatrale revue-elementen aan toe. Jammer genoeg weet zanger (en gitarist) Erik Borgen slechts af en toe te overtuigen. Dat hij de vaak tenenkrommende clichéteksten van een telefoon afleest, helpt ook al niet mee aan een betere podiumpresentatie.

Over een krachtige podiumpersoonlijkheid heeft Kingcrow's Diego Marchesi niet te klagen. Marchesi presenteert zich als een sympathieke zanger met een sterk en breed vocaal bereik. Misschien dat zijn stijl soms iets te dramatisch overkomt, maar daar zal zijn Italiaanse temperament vast een rol in spelen. De mannen van Kingcrow (vreemd genoeg aanwezig zonder toetsenist Cristian Della Polla) zien eruit als zware metalgasten, dus is het verrassend dat we ze veel gevoel en melodie in hun powerprog zien aanbrengen. We horen een aaneenschakeling van pakkende beats en bezwerende riffs, waar het moeilijk stilzitten is. Een degelijke, solide show waarbij een fragmentje van Rush' YYZ bovendien voor een glimlach zorgt.

De programmering van The Dear Hunter was een van de grote verrassingen in aanloop naar Midsummer Prog, waarmee de Amerikanen na het indrukwekkende album Antimai (2022) nu ook live hun reputatie volledig waarmaken. Met drie recente nummers (Ring 7, 5 en 3) en ouder werk zoals het bluesy The Most Cursed Of Hands en het meeslepende Mustard Gas gooit de band alle remmen los in een werkelijk weergaloze en onweerstaanbare gelaagdheid aan invloeden en stijlen. Hun snaarstrakke progressieve sound voert altijd de boventoon, maar The Dear Hunter gooit daar zonder moeite bijvoorbeeld fragmenten calypso of Wham (Careless Whisper) doorheen. En dan heb je - zeker op een progfestival - grote ballen! Ondertussen is er in Valkenburg een absolute hoofdrol voor Casey Crescenzo weggelegd. Niet zozeer als vaardige gitarist en gedreven bandleider, maar bovenal als de beste zanger die de afgelopen jaren op een internationaal progpodium heeft gestaan.

Ook aan energie geen gebrek bij het charmante Von Hertzen Brothers. De band van de drie Finse broers Kie (gitaar), Mikko (zang, gitaar) en Jonne von Hertzen (bas) vermengt op een speelse manier folk met prog en rock, waarbij we soms aan het werk van onder ander The Back Crowes en CSNY moeten denken. Hierbij wordt een breed instrumentarium (o.a mandoline) en effecten (wah-wah) ingezet waardoor het regelmatig lijkt alsof we naar een psychedelische rockband uit de jaren zestig kijken. Een enkele keer gaat Mikko's zang en de samenzang met de rest van de band de mist in (Day Of Reckoning), maar dat zijn details in een verder prima en onderhoudend optreden.

De uitstraling van de Von Hertzen-broers wordt bij Airbag flink gemist. Frontman en zanger Asle Tostrup is allesbehalve een showman en lijkt te verlegen om contact met het publiek te maken. Ook de rest van de band, aangevuld met Wobbler-bassist Kristian Karl Hultgren, voert introvert haar nummers uit. Het gitaarwerk van Bjorn Riis zorgt nog voor enige kleur tijdens een set waarin Airbag zich soms verliest in nietszeggendheid, maar zich aan het eind revancheert met Megalomaniac, Colours en, vooral, Homesick I-III als Riis laat zien dat hij in hart en nieren vooral een sterke bluesgitarist is.

Het is nog niet zo lang geleden dat Riverside ingetogen en bijna schuchter op het podium stond. Maar inmiddels, en zeker in de spetterende dagfinale, spat het zelfvertrouwen van de Polen er aan alle kanten vanaf. Veel interactie binnen de band en met het publiek, inclusief de grappen van Mariusz Duda; een volwassen Riverside heeft met haar karakteristieke, knap doorontwikkelde sound definitief een plek aan de top verworven. Van de supervet en funky Landmine Blast tot het Floydiaanse Conceiving You, ook hoeft Riverside allang niet meer te laten zien hoe goed of complex ze kunnen spelen om toch te overtuigen. En overtuigen doen ze wederom. Net als deze fraaie 2023-editie van Midsummer Prog, overigens.

Tekst: Edwin Ammerlaan

Fotografie: Bert Treep